سر مقاله
رسانه و دیپلماسی در جوامع غربی
با شکل گیری تمدن نوین جهانی و پس از گسترش صعنت چاپ و بالا رفتن سطح اگاهی عمومی، ارتباط رسانه و حوزه قدرت روز به روز گسترده تر شد به طوری که پس از شکل گیری عصر ارتباطات(عصر کنونی ) رسانه را میتوان تاثیر گذار ترین عنصر در عرصه سیاست دانست. این تاثیر گذاری و تاثیر پذیری متقابل رسانه در حوزه قدرت را میتوان دلیل بسیاری از حوادث جهانی دانست.
رسانه ابزاری است در دست قدرت اما گستردگی حوزه رسانه و همچنین افزایش کاربرد فضای مجازی در بین جوامع امروزی باعث شده رسانه و فضای مجازی علاوه بر وسیله ای برای اعمال قدرت، ابزاری باشد برای کنترل سیاست مداران و قدرت بی حد و حصر آنان.
یکی از حوزه های سیاست دیپلماسی است. دیپلماسی یا روابط دیپلماتیک به دانش ارتباط میان سیاستمداران و سران کشورهای جهان گفتهمیشود. به مقامهای رسمی سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و نظامی یک کشور نزد کشور یا سازمان بینالمللی پذیرنده «دیپلمات» میگویند.
دیپلماسی همان شیوه خاصی است که سیاست مداران در برخورد با مسائل بکار میبرند تا مانع از شکل گیری نزاع و جنگ و یا هر گونه زیانی بر علیه منافع ملی شوند. سیاست هنر جلو گیری از جنگ است و انگاه که میان دو کشور یا دو جناح مختلف بر سر مسئله ای اختلاف پیش می اید سیاست مداران با اعمال دیپلماسی بهترین توافق را در جهت منافعشان میکنند.
اما در عصر امروز که عواملی ورای قدرت سیاسی دیپلمات ها و فنون مذاکره بر تصمیمات سیاسی اثر گذار است تاثیر رسانه بر عوامل قدرت را نمیتوان انکار کرد. رسانه همواره عاملی کنترل گر بوده اما گاه قدرت های جهانی این ابزار مفید را برای سیاست گذاری های کلان خود بکار میبرند.
از آغاز هزاره سوم "دیپلماسی رسانه ای" به عنوان یکی از شاخههای اصلی فعالیتهای دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی، پدیدار و بخش چشمگیری از دیپلماسی عمومی کشورهای قدرتمند جهانی را شامل شده است. اکنون، فناوریهای جدید ارتباطات و اطلاعات، گستره دیپلماسی و سیاست خارجی را به تحریههای روزنامه ها، شبکههای اجتماعی، تلویزیونها و رادیوهای جهانی کشاندهاند. این همان عاملی است که در عصر جامعه اطلاعاتی، شکلگیری فضای روابط متعامل دیپلماتها و رسانه ها را الزامی کرده است؛ فضایی که در آن، پیشبرد سیاست خارجی و دیپلماسی پیش از پیش به میزان تاثیرگذاری تاکتیک های خبری و رسانه ای وابسته شده است؛ چنان که ه قدر تاکتیک ها پرقدرت تر و تاثیرگذارتر طراحی شوند، چرخهای سیاست خارجی روانتر میچرخد.
دیپلماسی رسانهای در سیاست خارجی هر کشور به دو صورت تحقق می یابد:
1- با مدیریت سازمان های دیپلماتیک رسمی کشور
2- به صورت خود جوش و در راستای سیاستهای کلان کشورها.
هر کدام ازاین روش ها تاثیر به سزایی در عرصه قدرت دارد.
مطهره مهرابی
گروه نشریه "جریان "